Atatürk’ün Matematik Alanında Yaptığı Çalışmalar

Atatürk’ün matematik alanında yaptığı çalışmalar, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitim hayatına ve eğitim koşullarına önem verdiğini gösteren hareketlerden birisidir. Özellikle matematik dersine ilgi duyması ile tanınan Atatürk, bu alanda da başarılı yenilikler ekleyerek günümüzde kullanılan pek çok kavrama ve yönteme dahil olmuştur.

Matematiğin her daim hayatın bir parçası olduğunu kabul eden Atatürk, özellikle geometri alanında hem çok sayıda kitap okumuş hem de bazı kaynaklar hazırlamıştır. Yaptığı bu çalışmalar sayesinde bazı konular ve detaylar, düzenlenen bu çalışmanın bir parçası olarak günümüzde de kullanılmaya devam etmektedir.

Atatürk tarafından hazırlanan geometri kitabı ise yukarıda yapılan açıklamanın bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Yazılan bu geometri kitabı kapsamında pek çok yeni terimin de dilimize kazandırıldığını görmek mümkündür.

Atatürk’ün Matematiğe Kazandırdığı Terimler

Matematik alanında yapılan çalışmalar arasında Atatürk’ün matematiğe kazandırdığı terimler de zaman zaman ele alınmakta ve hala kullanılmaya devam etmektedir. Bahsi geçen bu terimler sayesinde pek çok basit işlemin yapılabilmesi sağlanmıştır.

Atatürk tarafından Türkçeye kazandırılan bu terimler, aşağıda maddeler halinde sıralanmış ve karşılıkları da eklenmiştir.

• Teğet: Hatt-ı Mübas
• Bölen: Maksumunaleyh
• Payda: Mahrec
• Bölme: Taksim
• Pay: Suret
• Bölüm: Haric-i Kısmet
• Sadeleştirme: İhtisar
• Bölünebilme: Kabiliyet-i Taksim
• Prizma: Menşur
• Çarpanlara ayırma: Mazrubata Tefrik

Sıralanan bu ve daha pek çok terim sayesinde günümüzde birden fazla matematik işlemi yapılabilmekte ve anlaşılabilmektedir. Atatürk tarafından bulunan bu terimler, aynı zamanda matematiğin biraz daha anlaşılabilir olmasını sağlamıştır.

Atatürk’ün Matematiğe Katkıları

Bir önceki başlıkta da açıklandığı gibi Atatürk, matematiğin daha anlaşılır bir hale gelebilmesi amacıyla yeni terimler kazandırmış ve aynı zamanda geometri kitabı da hazırlamıştır. Atatürk’ün matematiğe katkıları, yalnızca bu iki çalışma ile sınırlı değildir.

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitim hayatına bakıldığı zaman tüm derslerde başarılı olduğunu fakat matematik dersinde ayrıca üstün başarı elde ettiğini fark etmek mümkündür. Matematiğe bu denli ilgi duyması sonucunda eğitim hayatının sona ermesine rağmen birden fazla çalışma yaptığı da fark edilebilmektedir.

Eski geometri dillerinin çok ağır olması, matematik konularının anlaşılmasını daha güç hale getiriyordu. Buna karşılık olarak Mustafa Kemal Atatürk, birden fazla yeni terim kazandırarak matematiğin öğrenciler ve diğer kişiler tarafından anlaşılabilir ve aynı zamanda açıklanabilir olmasını sağlamıştır.

Atatürk’ün Matematik Alanında Yaptığı Yenilikler Nelerdir?

Atatürk’ün matematik alanında yaptığı yenilikler nelerdir sorusu da konuyla alakalı net bir sonuca ulaşmak isteyen pek çok kişi tarafından araştırılmaktadır. Daha önce de bahsedildiği gibi matematiğe ayrıca ilgisi bulunan Mustafa Kemal Atatürk, aşağıda sıralanan çalışmaları gerçekleştirmiştir:

• Matematiğe olan ilgisi kapsamında 1936-1937 tarihleri arasında kendisine ait olan Geometri kitabını çıkarmıştır.
• Fransızca kaynaklardan esinlenerek hazırladığı bu kitabı, matematiği öğretenlere kolaylık olması açısından Kültür Bakanlığınca yayınlamıştır.
• Çıkarılan kitap 44 sayfa olmakla birlikte içerisinde birden fazla yeni terim de bulunmaktadır.
• Atatürk tarafından dilimize kazandırılan bazı terimler; düzey, boyut, çember, içters, yöndeş gibi açıklanabilir.

Sıralanan bu bilgilere bakıldığında Geometri kitabının hazırlanmasında oldukça dikkatli ve özenli davranan Atatürk, diğer liderlere kıyasla bir ilke imza atmıştır. Konuyla alakalı pek çok profesör ise yorumlarında oldukça başarılı bir çalışma olduğunu dile getirmiştir.

Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün hem dilimize kazandırdığı bu terimleri hem de kitabın kendisi merak ediyorsanız Geometri isimli olan bu kitabı temin ederek veya internet üzerinden inceleyerek merak ettiğiniz noktalara yanıt bulabilirsiniz.

Atatürk’ün Matematik İle İlgili Sözleri

Eğitime ve özellikle matematiğe önem veren Atatürk, verdiği bu önemi kitap çıkararak ve terim kazandırarak göstermiştir. Aynı zamanda matematik ile alakalı söylediği sözlere bakarak Mustafa Kemal Atatürk’ün matematiğe ne kadar düşkün olduğunu görebilirsiniz. Atatürk’ün matematik ile ilgili sözleri, aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır.

• Dünyadaki en masum uğraş matematiktir.
• Matematikte bir şeyleri asla anlamazsın, sadece onlara alışırsın.
• İnsanlar sayılar gibidir, o insanın değeri ise o sayının içinde bulunduğu sayı ile ölçülür.
• Bilim deyince, onda hakikat diye öne sürdüğü önermelerin pekin olmasını ister; pekinlik ise en mükemmel şekliyle matematikte bulunur.
• Evren her an gözlemlerimize açıktır; ama onun dilini ve bu dilin yazıldığı harfleri öğrenmeden ve kavramadan anlaşılamaz. Evren matematik diliyle yazılmıştır; harfleri üçgenler, daireler ve diğer geometrik biçimlerdir. Bunlar olmadan tek sözcüğü bile anlaşılamaz; bunlarsız ancak karanlık bir labirentte dolanılır?

Kaynak: https://www.secdem.net/